1. برنج خام را در کیسه پلاستیکی مثل زیپکیپها قرار دهید و قبل از اینکه کاملاً آن را ببندید، تا جایی که میتوانید هوا را خارج کنید به این ترتیب برنج را تا 2 سال در انبار یا تا 10 سال در یخچال میتوانید سالم نگهداری کنید، نگهداری برنج خام در فریزر با این روش بیش از 10 سال خواهد بود. اگرچه با این روش برنج ماندگاری طولانی دارد اما بهتر است برنج را زودتر از این زمان مصرف کنید. این روش نگهداری برای برنج قهوهای نیز مفید است، اما فقط 6 ماه در انبار و 1 سال در یخچال یا فریزر تازه و سالم میماند. اگر کیسههای ذخیرهسازی پلاستیکی را میشویید و مجدداً استفاده میکنید، قبل از گذاشتن برنج، مطمئن شوید که کیسه کاملاً خشک شده است، هرگونه رطوبت میتواند باعث رشد کپک روی دانههای برنج شود.
2. برنج نپخته را در سطلهای پلاستیکی دربسته بریزید تا به راحتی دسترسی داشته باشید. سطلهای پلاستیکی محکم با دربهای مناسب انتخاب کنید تا مطمئن شوید، برنج در کمترین وضعیت ممکن در معرض هوا قرار میگیرد. اطمینان حاصل کنید که سطلها از قبل شسته و خشک شده باشند و سوراخ یا شکافی نداشته باشند که آفتها بتوانند به داخل آن نفوذ کنند. اگر اغلب برنج را طبخ میکنید، این گزینه عالی است، زیرا میتوانید مقدار برنجی را که نیاز دارید، بردارید و به راحتی ظرف را دوباره ببندید. ماندگاری برنج قهوهای به این صورت 6 ماه و برنج سفید تا 10 سال است. با این حال، همیشه باید قبل از پختن آن را از نظر علائم فساد (تغییر رنگ، بوی عجیب، سرخرطومی) بررسی کنید.
3. استفاده از کیسههای وکیوم، راه دیگری برای نگهداری از برنج شمال است. به کمک کیسههای وکیوم شده نگهداری برنج خام در فریزر، حدود 30 سال، افزایش پیدا میکند، اما این راه خوبی برای نگهداری برنج قهوهای نیست، زیرا روغنهای طبیعی در برنج قهوهای باعث خرابشدن آن میشوند. درب فریزر شما گرمترین نقطه است و تغییرات دمایی بیشتری را تجربه میکند، بنابراین برنج را در آنجا قرار ندهید.
5. اگر میخواهید برنج خام و نپخته را از دسترس حشرات در امان نگه دارید، بهتر است، برنج را در ظرفی در بسته قرار دهید، البته که داخل ظرف باید کاملاً خشک باشد و در محیطی که مرطوب نیست قرار داده شود.
6. کیسهها و ظروف بدون هوا را در یک منطقه خنک و خشک با تهویه خوب قرار دهید، برای مثال محیط انباری یا کمد محل مناسبی برای نگهداری برنج خام است. در واقع هر جایی که دور از گرما یا نور باشد مکان خوبی است. اطمینان حاصل کنید که اتاق دارای تهویه مطبوع یا حداقل دارای یک فن است تا جریان هوا مناسب باشد. هوای کهنه یا راکد میتواند رطوبت اتاق را افزایش دهد و باعث خرابشدن سریع برنج شود.
7. اگر در یک منطقه گرم و مرطوب زندگی میکنید، حتماً از رطوبتگیر استفاده کنید، به خصوص اگر برنج را در گاراژ یا انبارِ جداگانه و مجزایی خارج از خانه خود نگهداری میکنید. ظروف یا کیسههای برنج را به جای زمین، روی قفسه قرار دهید چرا که بهترین محل برای نگهداری برنج، هر نقطهای از زمین است که دسترسی آفات به آن سختتر باشد. ذخیرهکردن اشیا به صورت عمودی علاوه بر اینکه باعث صرفهجویی در فضا میشود دسترسی برای آفات را نیز دشوارتر میکند. بهتر است که برنج را در کشو نگهداری نکنید، زیرا هوای داخل کشو، مقداری رطوبت را در خود نگه میدارند که میتواند باعث فاسدشدن سریع برنج شود.
8. به طور کلی برنج پخته یا خام نباید در مجاورت محیطی گرم یا مرطوب قرار داده شود. به حداقل رساندن اکسیژن اطراف برنج، در مدت زمانی که برنج سالم میماند، تاثیر بسزایی دارد. برنج سفید خام، اگر به درستی نگهداری شود تا چندین ماه، سالم میماند اما برنج قهوهای به دلیل داشتن روغنهای طبیعی زیادی که دارد، طولانیمدت سالم نمیماند.
برنج میتواند حاوی هاگهای باسیلوس سرئوس باشد که در دمای جوش لازم برای پختن برنج زنده میمانند. اگر برنج پس از پخت خیلی آهسته خنک شود یا برای مدت طولانی در دمای اتاق بماند، باکتریها میتوانند از هاگها رشد کنند و سمومی را آزاد کنند که باعث مسمومیت غذایی شوند. این سموم با گرم کردن مجدد از بین نمیروند. بنابراین نکته کلیدی این است که باقیمانده برنج را در اسرع وقت خنک و در یخچال بگذارید. بهترین روش برای سریع خنککردن برنج این است که برنج را در یک لایه نازک روی سینی پهن کنید تا به سرعت خنک شود. سپس وقتی سرد شد در ظرفی ریخته و در یخچال قرار دهید.
برنج پخته شده را در یخچال نگهداری کنید. اگر قصد دارید باقی مانده برنج را در مدت زمان یک یا دو روز بخورید، آن را حتماً در یخچال نگهداری کنید. مدت زمان نگهداری بهترین برنج ایرانی پخته در یخچال بیش از یکی دو روز نیست، البته اگر موارد زیر را رعایت کنید در غیر این صورت که کمتر از این بازه زمانی میتوانید برنج پخته را در یخچال نگهداری کنید.برای نگهداری در یخچال، برنج پخته شده باید به سرعت خنک شود و بیش از دو ساعت در دمای اتاق قرار نگیرد. چرا که برنج پخته شده بسیار مرطوب بوده و اگر بیش از دو ساعت در دمای اتاق بماند، میتواند محل رشد باکتریها باشد.
برای قراردادن برنج در یخچال، برنج را در ظرف دربسته بگذارید. ظروف مقوایی ممکن است، زیبا باشند، اما هوا را نیز وارد میکنند و باقیمانده برنج را سفت میکنند. برنج پختهشده و خنکشده را در یک ظرف نگهدارنده دربسته یا یک کیسه پلاستیکی زیپدار قرار دهید، سپس در یخچال نگهداری کنید.
برنج را دوباره با کمی آب گرم کنید. هنگامی که برنج را دوباره گرم میکنید، یک قاشق چای خوری آب روی آن بپاشید تا دانههای گیر کرده و خشک شده را از بین ببرید. در مایکروویو با قدرت متوسط گرم کنید و هر 30 ثانیه یکبار هم بزنید تا برنج داغ شود. یا برنج را در قابلمهای روی حرارت متوسط روی اجاق گاز گرم کنید. مرتب هم بزنید، تا دانهها حرکت کنند اما مراقب باشید که له نشوند.