تقریباً ۹۵ ٪ کشت برنج دنیا در کشورهای چین ، هند و کشورهای جنوب شرقی آسیا می باشد و برنج سفید از مهم ترین وعده های غذایی این کشورها به حساب می آید . در ایران سه استان شمالی مازندران ، گیلان و گلستان به ترتیب رتبه های اول تا سوم تولید برنج در کشور را دارا می باشند و استان های فارس خوزستان و سایر شهرها در رتبه های بعدی می باشند . برنج های مرغوب و درجه یک در استانهای گیلان و مازندران تولید می شوند و در سایر استان ها برنج پر محصول کشت می شود .
بدون شک می توان بیان نمود که برنج ایرانی بسیار با کیفیت تر از برنج خارجی می باشد درست است که قیمت برنج ایرانی به مراتب بیشتر از برنج خارجی میباشد و از جهتی دیگر پختن برنج خارجی بسیار ساده تر است اما هیچگاه برنج خارجی مزه و عطر خوب برنج ایرانی را نخواهد داشت.
در پاسخ باید بیان کرد از آن جایی که برای سنجش عطر و بوی برنج یک واحد و معیار استاندارد و کمی وجود ندارد نمی توان با قاطعیت پاسخ داد که فلان برنج عطری ترین و خوشبو ترین برنج ایرانی می باشد به عبارت دیگر می توان بیان نمود که عطر و بوی برنج یک کیفیت حسی میباشد و کمیتی قابل اندازه گیری نیست یعنی هر فرد با استفاده از قدرت حس بویایی خودش عطر و بوی اطرافش را متفاوت از افراد دیگر متوجه میشود .
این تصور که یک شهر ایران برنج هایش نسبت به شهرهای دیگر بهتر عطری تر و خوشمزه تر است کاملاً اشتباه است زیرا عوامل و متغیرهای مختلفی در تولید برنج خوب نقش دارند بنابراین پیشنهاد می کنم برای خرید برنج از شمال صرفاً بر روی محصول یک شهر یا استان خاص تمرکز نکنید و در دام بازارگرمی های دلالان گیر نکنید.
اما آنچه که مشخص است برنج های استان گیلان و در صدر آنها برنج صدری دم سیاه سرد بسیار در بین ایرانیان پر طرفدار می باشد و از نظر قیمت هم در بین سایر برنج ها قیمت برنج دم سیاه از بقیه بیشتر است. این برنج مرغوب و پر طرفدار به دلیل سخت و دشوار بودن تولیدش ، بسیار کم در کشور ما کاشته میشود. این نوع برنج برای رشد به آب بسیار زیادی احتیاج دارد و در هنگام برداشت محصول لزوماً باید با دست درو شود و همین امر باعث میشود کاشت آن برای کشاورز سخت و پرهزینه باشد و قیمت برنج دم سیاه از سایر برنج ها بیشتر باشد. این نوع برنج بسیار سبک و خوش خوراک میباشد و انسان بعد از خوردن آن احساس سنگینی بر روی معده ی خود نخواهد کرد. خوبی های این برنج تمامی ندارد و طعم دل انگیز آن هم بی نظیر می باشد و پس از پخت بسیار قد می کشد و مزه و عطر آن انسان را معتاد به خوردنش خواهد کرد.
خاک مرغوب شالیزار از عوامل بسیار موثری می باشد همچنین هر چقدر شلتوک برنج کمتر تراش بخورد و لایه های پوست آن بیشتر بر روی آن باقی مانده باشد برنج عطری تر خواهد بود. نوع برداشت برنج (دستی یا با کمباین ) و شیوهی پخت آن نیز از عوامل موثر بر کیفیت برنج می باشد.
صرفاً نام و قیمت برنج نمی تواند معیار مناسبی برای خرید برنج باشد عواملی مثل کشت اول یا دوم بودن و همچنین کهنه یا جدید بودن نیز در میزان عطر و طعم برنج موثر می باشد .
بدون شک بهترین و مطمئن ترین روش برای تشخیص برنج خوب ، با کیفیت و معطر پختن برنج می باشد. هیچ برنج بدی نمیتواند از امتحان پخته شدن سربلند بیرون بیاید اما به دلیل محدودیت های موجود ممکن است نتوانید از این روش استفاده نمایید برای همین راهکارهایی را برای تشخیص برنج خوب و با کیفیت از روی ظاهر ارائه میکنم:
۱. برای تشخیص برنج جدید از قدیمی ها رسته ای پیش رو نداریم قدیمی سفت و سخت تر و تیره تر از برنج تازه می باشد . می توان چند دانه برنج را با دندان شکسته و میزان سختی آن را سنجید.
۲. برای فهمیدن اینکه برنج اصیل است یا اینکه با برنج های بی کیفیت مخلوط شده است کافی ست مقداری از آن را کف دست بریزید و با دقت به آن نگاه کنید دانه ها باید با یکدیگر خیلی شبیه باشند که از نظر شکل هندسی و اندازه و چه از نظر رنگ.
۳.برای پی بردن به میزان عطر برنج کافیست مقداری از آن را در کف دو دست قرار دهیم و بر آن فوت کنید میزان بویی که به مشام میرسد میتواند نشانگر خوبی برای میزان معطر بودن برنج باشد.
۴. در پایان پیشنهاد می کنم که حتما قبل از خرید برنج مقدار کمی از آن نوع خریداری نمایید و بپزید سپس اگر از آن رضایت کافی را داشتید می توانید از آن نوع برنج بخرید .